St.Jan 200 jaar weer katholiek

Vandaag is het precies 200 jaar geleden dat Napoleon Bonaparte de Sint-Jan van Den Bosch teruggaf aan de katholieken. Het Bossche kathedraal kapittel zal vanavond tijdens de plechtige vespers van het Hoogfeest van de Onbevlekte Ontvangenis bij dit historische feit stilstaan.
De gotische Sint-Jan werd in 1559 de zetelkerk van het in dat jaar opgerichte bisdom 's-Hertogenbosch. Toen in 1629 prins Frederik Hendrik van Oranje de stad Den Bosch veroverde kwam de kathedraal in calvinistische handen. De Sint-Jan diende voortaan als bedehuis voor de Nederduits-gereformeerde gemeente [Nederlands Hervormde Kerk].
Vanaf 1804 werd Nederland geleidelijk aan ingelijfd bij het Franse Keizerrijk. Op 8 december 1810 tekende keizer Napoleon I het decreet waardoor de voormalige Bossche bisschopskerk aan de katholieken werd teruggegeven.
"De keizer had dit beloofd aan een deputatie vooraanstaande Bossche katholieken, die hem eerder in dat jaar bij een bezoek aan ’s-Hertogenbosch op 10 mei 1810 had gevraagd om de Sint-Janskerk terug te geven", aldus kerkhistoricus dr. Jan Peijnenburg, emeritus archivaris van het Bossche bisdom.
"Toen de deputatie verklaarde dat ze viervijfde van de Bossche bevolking vertegenwoordigde, sprak de keizer historische woorden: "Vous aurez la grande église et un evêque aussi" ['U krijgt de grote kerk en een bisschop erbij']. Napoleon zag de Sint-Jan namelijk als kathedraal van het bisdom ’s-Hertogenbosch, dat hij – tegen de wil van paus Pius VII en niet conform het befaamde concordaat van 1801 – op 26 april 1810 had opgericht."
Aangezien de paus niet had ingestemd was het bestuur van het Apostolisch Vicariaat niet ingenomen met de keizerlijke geste, aldus Peijnenburg. De Katholieke Kerk in Nederland had nog geen eigen hiërarchie en viel daarom rechtstreeks onder de paus, die zich liet vertegenwoordigen door een zogeheten apostolisch vicaris.
"Apostolisch vicaris Antonius van Alphen, sinds medio april 1810 al verbannen naar Parijs, durfde er niet aan: hij kende de ruïneuze situatie van de Sint-Jan en vroeg zich af hoe een restauratie te betalen. Een ander probleem was: de eventuele begraving van niet-katholieken", aldus Peijnenburg.
"De door Napoleon benoemde, maar nooit gewijde bisschop Matthias van Camp gaf plebaan Joannes Hoogaerts echter verlof op 24 mei 1811 de kerk opnieuw in te wijden, waarna Van Camp de eerste Heilige Mis opdroeg", aldus Peijnenburg.

(Katholiek Nederland)