maandag 28 november 2011

De katholieke communicatiecrisis (wat doen onze theologen?)

Willem Jan Hilderink op De Dagelijkse Standaard:
Hulpbisschop Jan Liesen (51) van het bisdom Den Bosch wordt de bisschop van Breda. Paus Benedictus XVI heeft hem benoemd, zo maakte het Vaticaan zaterdag bekend.
Liesen komt uit het lastige bisdom Den Bosch, waar kerk en gelovigen steken lieten vallen over onderwerpen als homo's, euthanasie en uitvaarten. De daarop dikwijls gehoorde kreet dat de kerk met zijn tijd mee moet gaan, is echter onzinnig. De katholieke kerk moet conservatisme en orthodoxie behouden. Dat is succesvol, maar wel op een belangrijke voorwaarde: communicatie.
Op een of andere manier is bij sommige (ex-/niet-/anti-)gelovigen het idee ontstaan dat de katholieke kerk een waardeloos instituut is omdat het niet met zijn tijd meegaat. Deze mensen zijn vaak van mening dat de kerk een grotere aanhang zou hebben als zijn boodschap niet zo orthodox-conservatief zou zijn. Het leeglopen van de kerken zou alles te maken hebben met de frictie tussen progressieve tijden en een orthodox-conservatieve kerk. Klinkt aardig, maar is niet waar.
Een kerk trekt geen gelovigen met een halfzachte leer. Een beetje rechtlijnigheid is uitstekend om gelovigen aan te trekken. De voornaamste reden waarom de kerk dan zo episch faalt in het aantrekken van gelovigen, is het verbijsterende gebrek aan communicatie. Ik zou graag zien dat katholieke prominenten (en dan niet alleen Antoine Bodar) wekelijks de opiniepagina’s van onze kranten volschrijven. Gewoon om te laten weten wat ze vinden en waarom ze dat vinden.
De kerk kan uitstekend uitleggen waarom de Paus inzake het aids-vraagstuk liever geen condooms, maar huwelijkstrouw ziet. Hetzelfde geldt voor abortus, euthanasie en het homohuwelijk. En dan heb ik het alleen maar over controversiële punten. Als de katholieke kerk wat vaker zijn stem laat horen over minder gevoelige onderwerpen, is het niet ondenkbaar dat mensen luisteren.
Ik geloof namelijk niet dat onze samenleving wordt bevolkt door Richard Dawkins-klonen. Er zijn nog altijd massa’s zoekenden naar zingeving. Die kan de kerk aanspreken. Maar als de kerk zich in stilte en controverse blijft hullen, raken deze mensen voorgoed los van de kerk.
De kerk en daarmee de nieuwe bisschop van Breda moet dus niet ‘met zijn tijd meegaan’, alle orthodoxie laten varen en jointjes gaan roken met D66. De kerk moet vertellen wat ze gelooft en waarom. Orthodoxie is dan prima houdbaar - als er maar tekst en uitleg bij wordt gegeven.
Tekst en uitleg geven is eigenlijk typisch de taak van een theologische faculteit zoals de FKT: de daar werkzame theologen hebben de tijd en zouden de intellectuele vermogens moeten hebben om wat de Kerk leert uit te leggen op wijzen en in termen die voor de moderne samenleving begrijpelijk zijn, en zo haar te helpen in te zien waarom ze Christus hier en nu nodig zou kunnen hebben.
Maar heden ten dage lijken theologen zich vooral te laten betalen om aan te tonen dat de samenleving eigenlijk veel en veel christelijker is dan we met z'n allen denken.
Héél fijn.
(Alleen vraag je je af waarom je dan eigenlijk christen zou moeten zijn).
Maar wanneer de relatie Kerk-samenleving lijkt te schuren (en dat komt nogal eens voor, is ook niet nieuw in de geschiedenis van het christendom), is de theologische stilte oorverdovend. Hooguit wordt ze verbroken door oppervlakkige schimpscheuten richting de clerus.
Aan zulke communicatie heeft niemand wat. Binnen noch buiten.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten