VatiLeaks: Massimo Introvigne aan het woord

Carlo Melato van de Italiaanse website IlSussidiario.net interviewde de Zwitserse religie-socioloog en katholicisme-deskundige Massimo Introvigne:

Naar mijn mening moeten er in dit verhaal twee overwegingen gescheiden worden gehouden. Aan de ene kant, de gebeurtenis zelf, die zeer ernstig is: de paus was omringd door mensen die aan de papieren op zijn bureau zaten en vertrouwelijke informatie aan journalisten doorspeelden. Anderzijds de inhoud van wat er onthuld is. Na het lezen van het boek van Nuzzi was in feite de enige vraag die bij me opkwam: is dit alles?.

De "best-seller" stelt teleur?

Uit de gepubliceerde stukken komt heel weinig naar voren wat vaticanisten nog niet wisten. De publicitaire hype suggereerde dat we beschuldigingen van internationale verduistering en zondig gedrag van wie weet welke bisschoppen en kardinalen van de hoogste rang zouden vinden.

En in plaats daarvan?

In plaats daarvan vinden we dat religieuze bewegingen, natuurlijk, desgevraagd, met meningen komen over de benoeming van bisschoppen. We leren dat Ettore Gotti Tedeschi advies gaf met betrekking tot de reorganisatie van de IOR, zoals hij ook deed in talrijke openbare interviews. We lezen met enige ergernis, dat een flink aantal monseigneurs, wanneer er een vacature kwam, een ideale kandidaat presenteerde: zichzelf.
Misschien wel het meest interessante deel betreft de correspondentie tussen de paus en de Kerk van China, zowel de ondergrondse als de patriottische. Met een klein detail: ginds eindigen er nu waarschijnlijk mensen in de goelag...
Kortom, de hemel mocht wensen dat er op de bureaus van de andere groten der aarde zo weinig compromitteerde documenten te vinden zouden zijn.

Wat is de reactie van het Vaticaan op het lek?

Het feit is ernstig en is terecht serieus genomen door de Kerk. Inderdaad is het Vaticaanse justitiële apparaat in gang gezet, en dit gebeurt zeer zelden.

Wat heeft volgens jou de verantwoordelijken voor wat er gebeurd is, bewogen?

Ondanks wat er is geschreven, weiger ik te geloven dat deze mensen werden bewogen door de wens om goed te doen aan de Kerk. Ook omdat er niets is gereinigd en er geen enkel duister graf is ontdekt.
Ik ben er daarentegen van overtuigd dat de operatie van commerciële aard is. Iemand heeft geld gekregen om documenten te stelen, het boek kwam op de eerste plaats in de verkooplijsten en er is veel geld aan verdiend.
Weinigen interesseren de lange reeks misdrijven die werden gepleegd, zowel voor de Vaticaanse justitie als voor die van Italië, dat om politieke redenen niet zal ingrijpen.
Maar het succes bij de minder oplettenden van op vrijwel irrelevante documenten gefundeerde propaganda, is indrukwekkend.

Loopt volgens u de affaire op haar eind?

Ik zou zeggen van wel, want ik interpreteer dit verhaal als een micro-samenzwering. Want er is een klein complot geweest, dat het mogelijk heeft gemaakt dat een aantal kranten schreeuwden dat er binnen de Kerk verborgen geheimen zijn en dat een paar dappere journalisten het hebben aangedurfd de sluier op te lichten. Ik denk dat hiermee eindigt.

Ook de jacht op 'raven'?

De raaf was de butler, ik zou er geen anderen gaan zoeken onder de kardinalen. Misschien zijn er nog een computerdeskundige en een secretaris bij betrokken. Iedereen die wel eens op het staatssecretariaat in de prefectuur van het pauselijk huis komt, weet hoeveel mensen er door die gangen lopen.

En welke maatregelen de Heilige Stoel naar uw mening nemen voor de toekomst?

Alleen een betere selectie van personeel. Dat mensen toegang hebben tot de kamer van de paus om bepaalde taken te verrichten, is onvermijdelijk.