Rare jongens, die Romeinen

Je moet niet op alle onzinnige aantijgingen willen reageren, zeker niet wanneer het gaat om een bewust gecreëerde morele paniek. Maar omdat Rome ver weg en nauwelijks hoorbaar is en het ANP dichtbij en alomtegenwoordig, vragen bepaalde mededelingen soms toch om een correctie, om een minimum aan context.

"Vrouw als priester is een misdaad", kopt vandaag de Volkskrant (tussen haakjes: let op het bijschrift bij de foto. Hebt u ooit van de 'Spaanse garde' gehoord? Het verraadt het niveau van de Vaticaan-kennis bij de Volkskrant-redactie en deze onkunde verklaart in zekere zin waarom ze doorgaan met het overschrijven van de antikatholieke propaganda van de zelfverklaarde intellectuele prostituées van de New York Times (de wereldwijde campagneleider tegen de paus, zie deze eerdere blogberichten)).

Waar gaat het over? Een paar dagen geleden heeft de Congregatie voor de Geloofsleer (het "Ministerie van de Catechismus") een vernieuwde versie doen uitgaan van de Normen betreffende zeer ernstige misdrijven. De wijzigingen betreffen met name de vereenvoudiging van procedures en verlenging van termijnen voor de kerkelijke bestraffing van eventueel sexueel misbruik van minderjarigen door geestelijken; en de toevoeging van het misdrijf 'kinderpornografie'. Dit onder het kopje "ernstige morele misdrijven" (art. 6). Onder het kopje "ernstige misdrijven tegen het geloof" (art. 2 t/m 5) (waaronder bijvoorbeeld schending door een priester van het biechtgeheim valt, of het profaniseren van geconsacreerde hosties) is toegevoegd de "poging tot priesterwijding van een vrouw".
Het is misschien een beetje onhandig geweest van de persdienst van het Vaticaan om de beide vernieuwingen tijdens één persconferentie te behandelen (zie hier Thompsons kritiek hierop), maar het is meer dan onzinnig om te zeggen dat voor de katholieke Kerk sexueel misbruik van kinderen en de 'wijding' van vrouwen hetzelfde is.

Wat is er aan de hand?
Het Vaticaan is een beetje een vreemde instelling.
Tweeduizend jaar geleden zei en toonde iemand dat hij de Zoon van God was, en een handjevol mensen geloofde en volgde hem. Dit handjevol ging de wereld in om voort te zetten wat Jezus Christus begonnen was, in de overtuiging dat alle mensen dit moesten weten omdat het geluk van de wereld afhangt van het kennen en beminnen van Christus. Een paar ervan kwamen in de hoofdstad van het toenmalige rijk terecht. De volgelingen van Jezus stelden anderen aan om na hun dood het werk voort te zetten; onder leiding van de Heilige Geest en in zichtbare gemeenschap met de leider van de Kerk in Rome, waar Petrus en Paulus de marteldood gestorven waren. In de loop van de eeuwen groeide de Kerk enorm, over de hele wereld, en werd ook het centrum van de kerkelijke eenheid, de Kerk van Rome, steeds belangrijker, kreeg het steeds meer taken voor het faciliteren en coördineren van het werk van de Kerk wereldwijd.
De redding van de mens en de wereld hangt - naar de opvattingen van deze wat vreemde gelovigen - vooral af van de kennis van Christus en de aanvaarding van wat hij zegt en vraagt ("geloof"). Het allerbelangrijkste wat de Kerk bezit is haar geloof, het depositum fidei. Al het andere hangt daarvan af. Geloof is de mogelijkheid voor een nieuw leven; niet andersom.
De belangrijkste taak van de Kerk (en dus van haar centrum, Rome) is het doorgeven, uitdragen, handhaven, preciseren en verdedigen van dit geloof.
Morele kwesties (de 'werken') zijn in die zin secundair, dat ze - in de opvatting van de club van Christus - volgen op het geloof in Christus (bijv. in het eventuele geloof van Wesley Sneijder ligt de mogelijkheid besloten voor een eventueel mooier leven, niet andersom).
Goed, de Kerk heeft inmiddels meer dan een miljard leden (plus nog een heleboel anderen die haar grotendeels volgen, zonder formeel Rome als haar centrum te erkennen), en haar centrum - de paus met niet meer dan een handjevol medewerkers - houdt zich voor alles bezig met het verspreiden van het geloof.
Als het geloof "iets" is, een bepaalde inhoud heeft (geen gevoel), dan kan die inhoud ook verkeerd weergegeven worden of zelfs misbruikt. Dit zijn misdrijven tegen het geloof: woorden en handelingen door christenen die radicaal ingaan tegen de woorden van Christus. Aangezien het om het kostbaarste bezit van de Kerk gaat, worden deze misdrijven door de Kerk tegengegaan en eventueel bestraft (voor zover dat in haar vermogen ligt).
Natuurlijk lijken, voor iemand die het geloof van de Kerk niet aanvaardt en er het belang niet van inziet, al deze 'misdrijven' absurd. Iemand die niet de waarde van de eucharistie erkent, couldn't care less over wat iemand met geconsacreerde hosties doet. Iemand die vergeving vragen aan God via een priester bespottelijk vindt, ziet in een schending van het biechtgeheim hooguit een bevestiging van de onzinnigheid van het hele gebeuren. Iemand die priesterschap iets archaïsch vindt en de verschillen tussen mannen en vrouwen, vaders en moeders, puur genitaal en toevallig, zal het een zorg zijn wie er al dan niet tot priester gewijd wordt.
Maar voor de Kerk zijn dit cruciale kwesties, waar de eenheid en volledigheid van het geloof van afhangen, en dus, indirect, de mogelijkheid van de mensen waarheid en geluk te vinden.
Wat is de nieuwheid van het document Normen betreffende zeer ernstige misdrijven? Dat er naast de misdrijven tegen het geloof (ketterij, schisma), nu ook twee (en slechts twee) morele misdrijven onder de competentie van de Congregatie voor de Geloofsleer vallen, namelijk (sinds 2001) sexueel misbruik van minderjarigen door priesters en (sinds deze week) het bezit van kinderpornografie door priesters. Tot nu toe was dit materie voor de gewone, wereldse justitie (zoals bijv. moord of afpersing door priesters). Maar de vorige en deze paus hebben bepaald dat misbruik van kinderen door priesters dermate ernstig is en in strijd met de waardigheid en de geloofwaardigheid van het priesterschap (vandaar de link met het geloof), dat het - naast de verantwoordelijkheid voor de wereldse justitie, die gewoon blijft bestaan - ook als ernstige misdrijven beschouwd worden die onder de Congregatie voor de Geloofsleer vallen en door haar behandeld en aangepakt moeten worden.

Is dus sexueel misbruik van kinderen door priesters voor de Kerk hetzelfde als het wijden van vrouwen?
Nee, het zijn totaal andere dingen.
Net als moord en ketterij totaal verschillende dingen zijn. Allebei ernstig. Van een geheel verschillende orde.

Maar het feit dat de Heilige Stoel déze twee morele misdrijven door priesters onder de competentie van zijn belangrijkste 'ministerie' brengt, de Congregatie die het geloof moet bewaren, geeft aan hoe ernstig de paus deze zaken neemt.