Radicale wending voor D66? Of toch 1-april-grap?

Uit doorgaans betrouwbare bron hebben wij de tekst mogen ontvangen van een bepaald opmerkelijke toespraak die Alexander Pechtold vanochtend voor een besloten publiek van D66-politici zal houden in het Kenniscentrum van zijn partij te Den Haag.
Het nieuwe, positieve voorstel waar Pechtold het over heeft, wordt ons uit de speech nog niet helemaal duidelijk (laten we niet vergeten dat ook de democratie leeft van krachten die ze zelf niet voortbrengt), maar doet toch sympathiek aan - en de eerlijke zelf-analyse is ronduit bewonderenswaardig.
Als margeblog nemen we de vrijheid de tekst integraal te publiceren, op het gevaar af met een pastiche van doen te hebben:

Democraten,

Ja.
Anders.
Met deze prachtige slogan hebben we winst geboekt.

Anders.
Anders slaat natuurlijk allereerst op anderen.
Anderen moeten veranderen.
Veranderen of verdwijnen.
Ik doe mijn best, zoals u weet.
Bijna dagelijks op televisie!
Ik zal dat blijven doen.

Maar, democraten, ook wijzelf
- dat is mijn stellige overtuiging -
moeten veranderen.
Daar wil ik het vandaag met u over hebben,
vertrouwend op uw redelijkheid en discretie.

Democraten,
waarom stemmen de mensen op ons?
In de jaren '60 en '70, uit protest tegen de gevestigde partijen.
In de jaren '90 profiteerden we van de
Europawijde val van de rotte christendemocratie.
We kwamen zelfs meerdere malen
in de regering.

Maar laten we zonder angst toegeven:
Telkens wanneer we aan de macht waren,
hebben we van waar we voor stonden
weinig waargemaakt:
een presidentieel systeem naar Amerikaans model,
referenda, gekozen burgemeesters.
Onze beroemde "kroonjuwelen".
Integendeel, we hebben ons massaal laten benoemen
tot rechter, burgemeester en commissaris van de Koningin.
Relatief meer dan de andere partijen.
We hebben ten eigen bate met belastinggeld gesmeten,
waar de PvdA nog een puntje aan kon zuigen.
Al schreven de kranten er gelukkig weinig over.

Ook bijvoorbeeld met het
zinloos en tegen elk gezond verstand
laten afslachten van een kwart miljoen gezonde dieren
verdiende een groene, democratische partij
bepaald geen compliment.

En wat doen wij in Europa?
"Eigen land eerst" is overal in opmars.
Een gevaarlijke weg.
Want oplaaiend nationalisme en protectionisme
zijn bewezen killers voor mondiaal herstel.
Maar wat doet D66?
Proberen te voorkomen dat een universeel figuur als de paus een uurtje spreekt tijdens een vergadering.
Zijn we rancuneus?
Het verenigd Europa was natuurlijk een katholiek project:
de twaalf sterren zijn de Mariasterren, hoe je het ook wendt of keert.
Ueberhaupt is zoiets als Europa een christelijk gegeven.
Dat kunnen we niet leuk vinden.
En dat vinden we niet leuk.
Maar moeten we hier nu echt zoveel energie in steken?
Wordt secularisme voor ons geen nieuwe vorm van religie?
Kunnen we niet beter proberen
het bestaande Europa democratischer te maken?
Dat iedereen mag stemmen voor alle parlementsleden
(en niet alleen voor de parlementsleden van zijn eigen land;
dat mocht immers toch al)?
Dat het Europese wetgevingsproces gedemocratiseerd wordt?

Maar toen we de kans hadden,
liet democratisering ons koud.
Sterker nog.
Toen sommigen onder ons
- ja, lieve Els, ik kijk naar jou, maar niet alleen -
bepaalde nogal extreme ethische visies
wilden opleggen aan de samenleving,
hebben we ons heel weinig gelegen laten liggen
aan de mening van de bevolking.
Laten we wel wezen:
met referenda hadden we zaken als homohuwelijk,
en euthanasie als normaal verschijnsel
er niet doorgekregen.
En nu, ouder en wijzer,
zelf dichter bij het spuitje,
moeten we erkennen
dat het allemaal veel te snel gegaan is.

Democraten, vanuit SGP-kringen wordt onze partijnaam
wel eens uitgelegd als het bijbelse getal van het "Beest".
En daar lachen we om.
Terecht.
Een d is immers geen 6.
Al lijkt hij er als kleine letter een beetje op.
Maar het klopt wel dat we de afgelopen decennia
met elkaar
een beetje de beest uitgehangen hebben.

Maar we staan toch op winst in de peilingen?
Ja, maar hoe komt dat?
Wat Voltaire nog zei over God,
kunnen wij, zijn geesteskinderen,
slechts zeggen over Geert Wilders:
als hij niet bestond, zouden we hem moeten uitvinden!
Door hem kunnen we ons nog presenteren
als "redelijk alternatief".
Waarbij "redelijk" feitelijk staat voor "bezadigd".
Onze achterban woont op mooie locaties,
ver van de problemen,
en laat zich nog afschepen met Rogers 2000 rotjongens.

Maar laten we niet doen of we dom zijn:
over een paar jaar zijn veel van de dingen
die Wilders zegt gemeengoed;
andere partijen nemen ze over. Wij ook.
We zien het nu al; ook in Europa.
En waar zetten we ons dàn tegen af?

Onze trouwe achterban wordt oud.
De jongeren lezen geen NRC meer en zelfs geen NRC Next.
Op internet kunnen ze vinden wat van hun gading is.
Zijn we er tot nu toe goed in geslaagd
- en ook hier zijn eigenlijk
democratische kanttekeningen bij te plaatsen -
door "duiding" of afleiding
ons eigen falen enigszins te dekken,
binnenkort kan dit niet meer.

Het lijkt goed te gaan, democraten, maar dit is schijn!
Onze mensen van het Kenniscentrum zijn hier ondubbelzinnig over,
vraag het ze zodadelijk zelf maar.

Ik wil daarom iets radicaals voorstellen.
Een nieuwe lijn.
Geen vage, niet nader genoemde "alternatieven" meer.
Maar een eigen voorstel.
En dan geen nihilistische hobby's
van verbitterde artsen
- even kort door de bocht - !
Maar dingen die de samenleving zelf wil.

Democraten, ik zie twee mogelijkheden.

Doorgaan met waar we mee bezig zijn:
Een populistisch-liberale, vage systeempartij,
- een regentenpartij if anyone! -
voor welgestelden die geen zin hebben,
geen zin meer hebben,
om erg over de dingen na te denken
maar wel van ons en de NRC willen horen
dat ze dat juist wel doen...
Hoe lang nog?

Of terug naar de oorsprong:
Democratie, de macht aan het volk.
Democratisering!
Democratisering, democratisering
en nog eens democratisering!
Met een paar concrete gebaren om te tonen dat het ons
ditmaal
ernst is:
onze benoemde burgemeesters
bieden voor 1 juli hun ontslag aan;
en we stellen voor
via volksraadplegingen
alsnog legitimatie te vragen
(of eventueel zelfs matiging of afschaffing)
voor de ethische wetgeving van tien jaar geleden.
En in Europa wordt ons streven:
democratisering, en daarmee uit!

Zeker, als we de dingen willen veranderen:
dan ook intern langs democratische weg.
Ik wil niets meer opleggen.
Daarom wil ik voorstellen
ons aanstaande Congres te laten beslissen
over de fundamentele lijn van onze partij.

Democraten, dit kan een nieuw begin voor ons zijn!
Een nieuw, aantrekkelijk élan!
Een partij met perspectief!
Ja, het vergt een nieuwe mentaliteit.
De idealen van onze jeugd!
Ik geloof erin!
Ze waren nog nooit zo nodig als nu!
D66!
Ik ga ervoor! Jullie ook?
Anders!
Ja?

We zijn heel benieuwd naar reacties van andere D66-prominenten!