Bolkestein schrijft onder meer:
The other foundation of our current condition is, ironically, the very Christianity that modern generations have been so eager to cast off. Whether we like it or not, our civilization remains deeply marked by Christianity. Consider the Gospel of Saint Matthew, which states that "whosoever shall exalt himself shall be abased; and he that shall humble himself shall be exalted" (23:12). Friedrich Nietzsche characterized this as "slave morality." But one does not have to go that far to realize that this saying, along with instructions to "turn the other cheek" and "go the extra mile," do not exactly prod people to stick up for their own.Zeer waar. Waarschijnlijk het eerste wat het (katholieke, complete) christendom in de mens bewerkstelligt is realisme, liefde tot de waarheid. Voor alles met betrekking tot zijn eigen, existentiële mensen-situatie. "Wat is de mens, dat Gij aan hem denkt, het mensenkind, dat Gij acht op hem slaat?", zegt psalm 8.
If Islamic civilization may be described as a shame culture, Christianity can be deemed a guilt culture. Listen to Bach's "Passion According to Saint Matthew." The chorus—that is to say the people—sings, "I shall be punished for what you [Christ] have suffered," and, "You are no sinner, like we and our children."
Pride joined guilt and we in Europe soon came to believe that the mote in our eye was heavier than the beam abroad. This would not be a problem if the burden of a bad conscience came with atonement, forgiveness, confession, expiation or any of the other theological or liturgical forms for purging guilt from the sinner.
Formerly, Catholicism and Lutheranism provided for the atonement of guilt. But these traditions no longer seem to have credibility in Europe. Feelings of guilt are therefore not sublimated. This also goes for Calvinism, which in its purest form knows no remission of guilt in this life. Its effects have been deep in Europe, and outlast the doctrine.
De openbaring onthult de mens aan de mens: in zijn grootsheid (geschapen voor een oneindig geluk; door de Schepper zelf in zijn uniekheid gewild en bemind) en zijn nietigheid (fysieke broosheid, tijdelijkheid, afgeleidheid, morele broosheid ('zondigheid')).
Deze twee, allebei ware, aspecten van het menszijn blijven in evenwicht, of liever, doen de mens (en dus de samenleving en de cultuur) groeien, als Degene die de mens zijn grootsheid verleent, hem tevens (continu) redt van zijn kleinheid.
Werkelijke, actuele zondereiniging (reëel, voortdurend herstel van onze reële, voortdurende en concrete 'terugvallen in het niets', door de Enige die dat kan bewerkstelligen), de permanente kern van het katholieke boetesacrament (al doen jaren-zeventig-theologen daar meesmuilend over), is essentieel voor de groei niet alleen van de individuele mens, maar - door hem - ook voor die van de samenleving en de cultuur.
De "slavenmoraliteit" die Nietzsche aanklaagt, is m.i. juist de vreselijke valse bescheidenheid die het (Noord-)Europese christendom vanaf de Reformatie (de feitelijke afschaffing van de sacramenten) steeds meer is gaan kenmerken (overigens nog altijd minder erg dan wat Nietzsche zelf voorstond: in de 20e eeuw gerealiseerd door de totalitaire staat). Valse bescheidenheid die, juist omdat ze vals is - vals, want de mens beseft goed tot meer geroepen te zijn dan zelfkastijding -, verwordt tot haat (nazisme, communisme) of zelfhaat (de huidige situatie).
Het willen genieten van de vruchten van het christendom (grootsheid, realisme, omgangsvormen, cultuur), los van de aanwezige, handelende, vergevende Christus, is niet alleen voor het individu, maar ook voor de samenleving en de cultuur, onmogelijk.
En leidt tot pathologieën, zoals de huidige zelfhaat.
Zie verder ons eerdere Klein pleidooi voor een herstel van de biecht.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten