Priester is geen sociaal werker

Het is belangrijk gevaarlijke reducties te overstijgen die in de voorbije decennia, met gebruik van eerder functionalistische dan ontologische categorieën, de priester hebben voorgesteld als een soort ‘sociaal werker’, met het gevaar het Priesterschap van Christus te verraden. Zoals het steeds dringender wordt een hermeneutiek van de continuïteit te hebben om op adequate wijze de teksten van het Tweede Vaticaans Conilie te begrijpen, zo lijkt, analoog, een hermeneutiek nodig “van de priesterlijke continuïteit”, die vertrekt vanuit Jezus van Nazareth, Heer en Christus, en doorheen tweeduizend jaar geschiedenis van grootsheid en heiligheid, van cultuur en vroomheid, die de Priester in de wereld heeft neergeschreven, bij onze dagen uitkomt.
Dierbare broeders priesters, in de tijd waarin wij leven is het bijzonder van belang dat de roep om deel te nemen aan het unieke Priesterschap van Christus in het gewijde Ambt tot bloei komt in het “charisma van de profetie”: er is een grote nood aan priesters die tot de wereld over God spreken en die de wereld aan God opdragen; mensen die niet onderworpen zijn aan de vergankelijke modes van de cultuur, maar in staat zijn op authentieke wijze dié vrijheid te beleven, die enkel de zekerheid toe te behoren aan God in staat is te geven. Zoals uw congres terecht heeft onderstreept is de meest noodzakelijk profetie die van de trouw, welke, vertrekkende vanuit de Trouw van Christus aan de mensheid, en doorheen de Kerk en het Priesterambt, ertoe leidt het eigen priesterschap te beleven in volledige overgave aan Christus en de Kerk. De priester behoort eigenlijk niet meer zichzelf toe, maar door het sacramentele merkteken dat hij ontvangen heeft is hij ‘eigendom’ van God. Dit “zijn van een Ander” moet door een heldere getuigenis herkenbaar worden voor allen.
In de wijze van denken, spreken, beoordelen van de gebeurtenissen in de wereld, dienen en beminnen, zich verhouden tot personen, ook in de kleding, moet de priester de profetische kracht halen uit zijn sacramenteel toebehoren, zijn diepste zijn. Hij dient er bijgevolg alle zorg voor te dragen zich te onttrekken aan de dominerende mentaliteit die ertoe neigt de waarde van het ambt niet met zijn zijn, maar met zijn functie te verbinden. Deze mentaliteit miskent het werk van God dat diep doordringt in de identiteit van de priester door hem op definitieve wijze tot Zichzelf om te vormen.
Het ontologisch toebehoren aan God vormt bovendien de juiste context om ook in onze dagen de waarde van het heilige celibaat, dat in de Latijnse Kerk een charisma is dat vereist is voor het heilige Ambt en in de Oosterse Kerken een zeer groot aanzien geniet, te begrijpen en opnieuw te bevestigen. Het is een authentieke profetie van het Rijk, teken van de toewijding met een onverdeeld hart aan de Heer en aan de “dingen van de Heer” (1 Kor 7,32), uitdrukking van zelfgave aan God en de anderen.
De roeping van het priesterschap is daarom een zeer hoge roeping die een groot mysterie blijft, ook voor hen die deze gave ontvangen hebben. Onze grenzen en zwakheden dienen ons ertoe te leiden met een diep geloof deze kostbare gave, waarmee Christus ons tot Zich heeft omgevormd en ons deel laat nemen aan Zijn verlossende Zending, te beleven en te bewaren. Immers, het begrip van het Priesterambt is verbonden met het geloof en vraagt op steeds krachtigere wijze een radicale continuïteit tussen de vorming in het seminarie en de permanente vorming. Het profetische leven, zonder compromissen, waarmee wij God en de wereld dienen door het Evangelie te verkondigen en de Sacramenten te vieren, zal de komst van het reeds aanwezige Rijk en de groei van het Volk van God in geloof, bevorderen.

(Toespraak van Benedictus XVI afgelopen vrijdag tot de Congregatie van de clerus; integrale Nederlandse vertaling te vinden op de vernieuwde website van www.rkdocumenten.nl).

Geheel in dezelfde lijn, ook afgelopen vrijdag, een artikel (in het Italiaans) van kardinaal Caffarra van Bologna in de Osservatore Romano over het wezen van het gewijd priesterschap.