maandag 19 april 2010

Een hypothese (of intuïtie) die ervaring moet worden

De bekende neoparmenidistische filosoof Emanuele Severino schreef (naar aanleiding van de aswolk) gisteren in de Corriere della Sera:
Zeggen dat de natuur "rebelleert", heeft alleen betekenis in relatie tot menselijke projecten. Haar rebellie kan trouwens nog veel radicaler zijn dan die welke wij nu bijwonen. Soms worden we geconfronteerd met uitspraken die onschuldig lijken. Bijvoorbeeld, dat de wetten van de wetenschap (waardoor de Techniek zich laat leiden) hypothetisch zijn, d.w.z. geen absolute waarheden. Wetenschappers vergeten dat vaak. Maar de hypotheticiteit van wetenschappelijke wetten betekent bijvoorbeeld dat een lichaam, aan zichzelf overgelaten, op enig moment, in plaats van naar beneden te vallen, omhoog kan gaan. Hier is de mogelijke opstand van de natuur aanzienlijk radicaler. En de voorlopigheid van de wereldheerschappij van de Techniek nog veel duidelijker.
Hier komt, in al zijn ernst, het probleem van de redding van de mens naar voren. Wie houdt zich daarmee bezig? Degenen die druk zijn uit de economische en politieke crises te komen? Ja, de religies richten zich op dat probleem. Maar met het geloof. En het geloof is hypothetisch als de wetten van de wetenschap. Maar is de mens voorbestemd alleen met hypothesen van doen te hebben en enkel met hypothesen het gevaar te wegen dat hem omringt?
Professor Severino, dank u voor deze woorden. Het christendom (dat u heeft opgevoed en leren nadenken [Severino was de knapste (en later meest opstandige) leerling van de gelovige filosoof Gustavo Bontadini]) presenteert zich aan de mens inderdaad als een hypothese, in de wetenschappelijke zin: een reële, verklarende mogelijkheid die geverifieerd moet worden. Met de noodzaak veel tijd, energie en toewijding te steken in deze verificatie. En de mogelijkheid fouten te maken of te ontdekken dat de hypothese geen standhoudt.
Maar wat op het spel staat ("het probleem van de redding van de mens") is aanzienlijk belangrijker dan de richting waarin de steen valt.
Daarom is de tegenwerping van uw laatste zin niet redelijk: ook al moeten we "nederig" (d.w.z. realistisch) zelfs de nederigste van de hypothesen verifiëren; als die hypothese ons reële redding belooft, is het dan niet de moeite, elke moeite waard?

Geen opmerkingen:

Een reactie posten