Ken het geloof beter dan je ouders het kenden!

Wat hebben Kerstmis, dogma's en biechten met elkaar te maken?

Volgens de kerstboodschap van de Tilburgs-Utrechtse Faculteit 'Katholieke Theologie': niets. Religie is lief-zijn-voor-mekaar en laat het denken verder maar aan ons professionals over, lijkt in de instituties de insteek nog vaak te zijn.
Weinig bevredigend voor wie vermoedt dat het katholieke geloof echt wat te bieden heeft!

Anders de benadering van Benedictus XVI, de paus die afgelopen najaar nog zei dat "iedereen die van God houdt, geroepen is in zekere zin theoloog te worden, iemand die spreekt met God, die denkt over God en probeert met God te denken"!

Hij heeft, speciaal voor in het katholieke geloof (in het héle geloof, niet alleen in het politiek-correcte deel ervan!) geïnteresseerde jongeren, een boekje laten samenstellen, een, jawel, catechismus (het heet YouCat, Youth Catechism): het geloof van de Kerk in vragen en antwoorden.
Over, zeker, Kerstmis, dogma's en biechten, maar vooral: over de verbanden, de link met het leven zelf!

De paus schreef er zelf een inleiding bij. Voorhof brengt de vertaling:

Beste jonge vrienden! Vandaag raad ik jullie de lezing aan van een buitengewoon boek. Het is buitengewoon vanwege zijn inhoud maar ook vanwege de manier waarop het ontstaan is. Dit laatste wil ik jullie kort uitleggen, om er de bijzonderheid van duidelijk te maken. YouCat dankt zijn ontstaan, om het zo te zeggen, aan een ander werk dat teruggaat tot de jaren '80. Dat was een moeilijke periode zowel voor de Kerk als voor de wereldgemeenschap, tijdens welke de noodzaak gevoeld werd van nieuwe oriëntaties om een weg te vinden naar de toekomst. Na het Tweede Vaticaans Conilie (1962-1965) en in het veranderde culturele klimaat wisten velen niet meer goed wat christenen precies moesten geloven, wat de Kerk leerde, of zij überhaupt iets kon leren, en hoe dit alles zich kon aanpassen aan het nieuwe culturele klimaat. Is het Christendom als zodanig niet achterhaald? Kan men vandaag de dag nog redelijkerwijs christen zijn? Het zijn vragen die ook nu nog vele christenen zich stellen. Paus Johannes Paulus II nam toen een gedurfde beslissing: hij besloot dat de bisschoppen van de hele wereld een boek zouden schrijven om op deze vragen antwoord te geven.
Mij vertrouwde hij de taak toe het werk van de bisschoppen te coördineren en ervoor te zorgen dat er uit de bijdragen van de bisschoppen een boek zou ontstaan - een echt boek, niet slechts de losse verzameling van een veelheid aan teksten. Dit boek moest de traditionele titel van Catechismus van de Katholieke Kerk dragen en toch iets absoluut stimulerends en nieuws zijn; het moest laten zien wat de Katholieke Kerk vandaag gelooft en hoe je op redelijke wijze kunt geloven. Ik schrok toen van deze taak en ik moet bekennen dat ik eraan twijfelde dat iets dergelijks kans van slagen had. Hoe zou het kunnen dat over de hele wereld verspreide auteurs een leesbaar boek zouden produceren?
Hoe konden mensen die op verschillende continenten leven, en niet enkel geografisch, maar ook intellectueel en cultureel, een tekst produceren die interne eenheid zou hebben en begrijpelijk zou zijn in alle continenten? Daarbij kwam nog dat de bisschoppen niet eenvoudigweg als indidivuele auteurs, maar namens hun medebroeders en hun plaatselijke Kerken moesten schrijven.
Ik moet bekennen dat het me vandaag nòg een wonder lijkt dat dit project uiteindelijk geslaagd is. We ontmoetten elkaar drie of vier keer per jaar een weeklang en discussieerden gepassioneerd over de stukken tekst die in de tussentijd ontwikkeld waren.
Eerst moest de structuur van het boek gedefinieerd worden: die moest eenvoudig zijn, zodat de verschillende groepen auteurs een heldere taak zouden krijgen en hun beweringen niet in een gecompliceerd systeem zouden hoeven forceren. Het werd dezelfde structuur als dit boek heeft; ze is eenvoudigweg overgenomen van een eeuwenlange catechetische ervaring: wat geloven we / hoe vieren we de christelijke mysteries / hoe hebben we het leven in Christus / hoe moeten we bidden. Ik wil nu niet uiteenzetten hoe we zijn omgegaan met de grote hoeveelheid vragen, totdat er uiteindelijk een echt boek uitkwam. In een werk als dit zijn er veel discutabele punten: alles wat mensen maken is onvoldoende en kan verbeterd worden, en toch is het een groot boek, een teken van eenheid in verscheidenheid. Uit vele stemmen heeft zich een koor kunnen vormen, omdat we de gemeenschappelijke partituur van het geloof hadden, die de Kerk ons door de eeuwen heen, van de apostelen tot nu toe, heeft overgeleverd.
Waarom dit alles?
Reeds toen, ten tijde van de redactie van de CKK, moesten we constateren dat niet alleen de continenten en de culturen van hun volkeren verschillend zijn, maar ook dat er binnen de verschillende samenlevingen weer verschillende 'continenten' bestaan: de arbeider heeft een andere mentaliteit dan de boer, en een natuurkundige een andere dan een taalkundige; een ondernemer een andere dan een journalist, een jongere een andere dan een oudere. Om deze reden moesten we ons, in ons taalgebruik en in ons denken, boven al deze verschillen plaatsen, en, om het zo te zeggen, een gemeenschappelijke ruimte zoeken voor de verschillende denkwerelden; en zo werden we ons er steeds meer van bewust dat de tekst 'vertalingen' nodig had voor de verschillende werelden, om mensen met verschillende mentaliteiten en verschillende levenssituaties te kunnen bereiken. Sindsdien hebben, tijdens de Wereldjongerendagen (Rome, Toronto, Keulen, Sydney) jongeren uit de hele wereld die willen geloven, die op zoek zijn naar God, die houden van Christus en gemeenschappelijke wegen verlangen, elkaar ontmoet. In deze context vroegen we ons af of we niet moesten proberen de Catechismus van de Katholieke Kerk te vertalen in de taal van de jongeren en zijn woorden in hun wereld te laten binnendringen. Natuurlijk zijn er ook tussen de jongeren van vandaag grote verschillen; zo is, onder de beproefde leiding van de aartsbisschop van Wenen, Christoph Schönborn, een YouCat ontstaan voor jongeren. Ik hoop dat vele jongeren zich door dit boek zullen laten fascineren.
Sommigen zeggen me dat catechismus de jeugd van vandaag niet interesseert; maar ik geloof deze bewering niet en ik ben er zeker van gelijk te hebben. Zij is niet zo oppervlakkig als men haar beschuldigt te zijn; jongeren willen weten waaruit het leven werkelijk bestaat. Een detectiveroman 'pakt' ons omdat hij ons betrekt in het lot van anderen, dat ook het onze zou kunnen zijn; dit boek 'pakt' ons, omdat het ons spreekt over onze eigen bestemming en daarom eenieder van ons van nabij aangaat.
Daarom nodig ik jullie uit: studeer de catechimus! Dit wens ik jullie van harte toe! Dit hulpmiddel voor de catechismus vleit jullie niet; het levert geen gemakkelijke oplossingen; het vergt een nieuw leven van jullie kant; het presenteert jullie de boodschap van het Evangelie als de 'kostbare parel' (Mt 13,45) waarvoor je al het andere moet geven. Daarom vraag ik jullie: studeer de catechismus met passie en volharding! Offer jullie tijd ervoor op! Bestudeer hem in de stilte van je kamer, bestudeer hem met z'n tweeën, als je vrienden bent, vorm groepen en studiekringen, wissel ideeën uit op internet. Blijf in elk geval in dialoog over je geloof!
Jullie moeten weten wat je gelooft; je moet je geloof kennen met dezelfde precisie waarmee een informaticaspecialist het operatief systeem van een computer kent; je moet het kennen zoals een musicist zijn stuk kent; ja, jullie moeten aanzienlijk dieper geworteld zijn in het geloof dan de generatie van jullie ouders, om met kracht en beslistheid weerstand te kunnen bieden aan de uitdagingen en de beproevingen van deze tijd. Jullie hebben goddelijke hulp nodig, als jullie geloof niet wil opdrogen als een dauwdruppel in de zon, als jullie niet ten onder willen gaan aan de verleidingen van het consumisme, als jullie niet willen dat jullie liefde verdrinkt in de pornografie, als jullie de zwakken en de slachtoffers van misbruik en geweld niet willen verraden.
Als jullie je met passie aan de studie van de catechismus wijden, wil ik jullie nog een laatste advies geven: jullie weten allemaal hoe de gemeenschap van de gelovigen recentelijk gewond is geraakt door de aanvallen van het kwaad, door het doordringen van de zonde in het binnenste, in het hart zelf van de Kerk. Neem dit niet als aanleiding om van Gods aangezicht weg te vluchten; jullie zelf zijn het lichaam van Christus, de Kerk! Breng het intacte vuur van jullie liefde in de Kerk, telkens wanneer de mensen het gezicht ervan verduisterd hebben. "Laat uw ijver niet verflauwen, wees vurig van geest, dien de Heer" (Rm 12,11). Toen Israel op het duisterste punt van zijn geschiedenis stond, riep de Heer geen belangrijke, hooggeachte personen te hulp, maar een jongere met de naam Jeremia; Jeremia voelde zich belast met een te grote taak: "Ach Heer God, ik kan niet spreken; ik ben veel te jong" (Jer 1,6). Maar God liet zich niet uit het veld slaan: "Zeg niet: “Ik ben veel te jong!” Ga naar iedereen tot wie Ik u zend en alles wat Ik u opdraag, moet u hun zeggen" (Jer 1,7).
Ik zegen jullie en bid elke dag voor jullie allemaal.

Het boekje YouCat komt vanaf maart in het Engels en vervolgens in andere talen uit en is hier alvast te bestellen. YouCat zal in elk geval verspreid worden onder alle deelnemers aan de Wereldjongerendagen in Madrid.