dinsdag 23 augustus 2011

Zelfmoordclub bemoeit zich met katholieke begrafenisregels

De Nederlandse Vereniging voor Vrijwillige Euthanasie - door wijlen Karel van het Reve, die er zelf lid van was, de 'zelfmoordclub' genoemd - kritiseert een pastoor die de kerkelijke uitvaart geweigerd heeft aan een man die middels euthanasie uit het leven gestapt is.
"Per jaar worden 3000 verzoeken tot euthanasie in Nederland ingewilligd. Daar zullen toch ook verzoeken van katholieken tussen hebben gezeten.'' Al zou de regel bestaan, dan telt volgens NVVE-voorzitter De Jong de Nederlandse wet zwaarder dan een kerkelijke regel.
Het katholieke kerkelijk recht stelt:
Can. 1176
§ 1 Aan de overleden christengelovigen moet een kerkelijke uitvaart gegeven worden volgens het recht.
§ 2 De kerkelijke uitvaart, waardoor de Kerk voor de overledenen geestelijke bijstand afsmeekt en hun lichamen eert en waardoor zij tegelijk aan de levenden de troost van de hoop geeft, moet gevierd worden volgens de liturgische wetten.

Can. 1184
§ 1 Tenzij zij vóór hun dood enige tekenen van berouw gegeven hebben, moeten van de kerkelijke uitvaart uitgesloten worden:
[...]
2. zij die crematie van het eigen lichaam gekozen hebben om redenen die strijdig zijn met het christelijk geloof;
3. andere manifeste zondaars, aan wie de kerkelijke uitvaart niet toegestaan kan worden zonder publieke ergernis van de gelovigen.
§ 2 Als zich enige twijfel voordoet, dient men de plaatselijke Ordinaris te raadplegen en zich te houden aan zijn beslissing.
Zelfgekozen euthanasie is - zoals Van het Reve volmondig erkent - een vorm van zelfmoord, en dat is - indien de beslissing vrij en bewust genomen is (dus afgezien van psychologische schulduitsluitingsgronden) - in het Christendom een zeer zware zonde. Het leven - ook dat van jou - is door God gegeven en daar mag je niet aankomen. Als de euthanasie bekend ("manifest") is, zal in elk geval geen kerkelijke begrafenis gegeven kunnen worden (om die reden weigerde kardinaal Ruini in 2006 de begrafenis aan de Italiaanse dichter Piergiorgio Welby).

Maar het 'Liempdse geval' is complexer: het Brabants Dagblad meldt: "Omdat er sprake was van ondraaglijk lijden, werd door de familie uiteindelijk voor euthanasie gekozen". Als de euthanasie niet door de man zelf, maar door zijn familie besloten is, gaat het niet meer om zelfmoord, maar gewoon om "het doden van mensen" - dat, zoals Wim de Bie al heel lang waarschuwt, de afgelopen jaren steeds gemakkelijker is geworden. De Kerk blijft hierover zeggen:
Wat de motieven en de aangewende middelen ook mogen zijn, directe euthanasie bestaat erin een einde te maken aan het leven van gehandicapten, zieken of stervenden. Deze is moreel onaanvaardbaar.
Zo is een handeling die of een verzuim dat - in zichzelf of qua intentie - de dood bewerkt teneinde de pijn weg te nemen, een moord die ernstig in strijd is met de waardigheid van de menselijke persoon en met de eerbied voor de levende God als zijn Schepper. De beoordelingsfout die men te goeder trouw begaan kan hebben, verandert niets aan de aard van deze moorddadige ingreep, die steeds veroordeeld en uitgesloten moet worden (Catechismus van de Katholieke Kerk, n. 2277).
Als de man het zelf niet gewild heeft, en de familie "euthanasie met hem bedreven" heeft, dan is er geen sprake van zelfmoord, en kon de man natuurlijk gewoon begraven worden. Wellicht was het om deze reden - duidelijkheid hierover - dat hij uiteindelijk door een andere pastoor toch begraven is.

En dan klinkt er een stem in mijn hoofd, en die zegt: "Hier klopt iets niet"...

4 opmerkingen:

  1. Beste Michiel,
    Dank voor een mooie verdediging en verduidelijking van de Katholieke leer!

    Probleem in deze discussies blijft steeds de definitie van euthanasie. In Vlaanderen is euthanasie wettelijk gezien enkel en alleen actieve doding op verzoek van de patient zelf. En dus steeds onverenigbaar met de Katholieke leer. Maar 'zelfmoordclubs' maken wel steeds gebruik van de verwarring van de definitie van euthanasie bij het brede publiek om de wet te verruimen en uit te hollen.

    Ik weet niet hoe dat in Nederland gedefinieerd is in de wet, maar als katholieken zouden we er goed aan doen, het verkeerd gebruik van dit woord -voor iedere vorm van verminderen van zorg of bij actief doden op verzoek van de familie- aan te klagen. Door "passieve euthanasie" te gebruiken als een term voor verminderen van de zorg, maken we het woord euthanasie al weer zo veel aanvaardbaarder.

    Alleen 'Wellicht was het om deze reden - duidelijkheid hierover - dat hij uiteindelijk door een andere pastoor toch begraven is.' vind ik toch wel een wat erg goedgelovige veronderstelling.

    Ook 'eerbied voor het lichaam' klinkt wel gek, nu het hier de gewoonte begint te worden om mensen voor de uitvaartmis al te cremeren (dan moet de familie niet zo lang weg van de koffietafel).

    Dan denk je zomaar 'hier klopt iets niet', en kan je alleen maar met droefheid de kritiek van de anti-katholieke pers aanvaarden.

    GSM

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Ha Michiel,

    Met ergenis en droefheid heb ik weer kennisgenomen van deze kwestie en de wijze waarop zowel kerkgangers als het bisdom reageren richting de media. Ik ben je dankbaar voor de heldere uiteenzetting. Dergelijke standpunten en uiteenzettingen zou ik evenwel liever van de Kerk horen dan via een blog.

    Waar is het bisdom met een helder en scherp persbericht?! Op de website van het bisdom kan ik niks vinden.

    Tot slot vraag ik me sterk af of het verzachtende argument (geen zelfmoord, maar moord) zich in het geval van euthanasie wel kan voordoen, aangezien de wet bepaalt dat de persoon in kwestie moet instemmen (wilsverklaring)met de handeling.

    Desalniettemin ben ik dankbaar dat wij in Nederland priesters hebben zoals Norbert van der Sluis die de moed hebben om trouw te blijven aan het gezag van de Kerk en Christus tot het einde toe blijven volgen.

    De tegenstellingen tussen gelovigen en niet-gelovigen worden steeds groter, maar de zichtbare aanwezigheid van Christus wordt ook steeds duidelijker in onze samenleving.

    Aan ons de taak als jonge mensen om in de eerste plaats zelf zekerder te worden van de aanwezigheid van Christus in ons leven en in de tweede plaats te laten zien het volgen van de Kerk dé weg is naar onze vervulling.

    Ga zo door Michiel!

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Zie ook:
    http://www.youtube.com/watch?v=eG3AGYipVCY&feature=youtube_gdata_player

    Paul

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Lang leve pastoor Norbert van der Sluis!
    Pastoor Vincent Blom wil geen commentaar geven op het gebeuren. Maar indien de overledene niet zelf voor euthanasie had gekozen, dan heeft de familie hem gewoon gedood (al dan niet met behulp van een "arts"). Werd er hiervoor aangifte gedaan bij de politie? Of is het ongesraft doden van onschuldige mensen op klaarlichte dag de gewoonste zaak geworden in Nederland?

    BeantwoordenVerwijderen