Zelfmoordclub bemoeit zich met katholieke begrafenisregels

De Nederlandse Vereniging voor Vrijwillige Euthanasie - door wijlen Karel van het Reve, die er zelf lid van was, de 'zelfmoordclub' genoemd - kritiseert een pastoor die de kerkelijke uitvaart geweigerd heeft aan een man die middels euthanasie uit het leven gestapt is.

"Per jaar worden 3000 verzoeken tot euthanasie in Nederland ingewilligd. Daar zullen toch ook verzoeken van katholieken tussen hebben gezeten.'' Al zou de regel bestaan, dan telt volgens NVVE-voorzitter De Jong de Nederlandse wet zwaarder dan een kerkelijke regel.

Het katholieke kerkelijk recht stelt:

Can. 1176
§ 1 Aan de overleden christengelovigen moet een kerkelijke uitvaart gegeven worden volgens het recht.
§ 2 De kerkelijke uitvaart, waardoor de Kerk voor de overledenen geestelijke bijstand afsmeekt en hun lichamen eert en waardoor zij tegelijk aan de levenden de troost van de hoop geeft, moet gevierd worden volgens de liturgische wetten.

Can. 1184
§ 1 Tenzij zij vóór hun dood enige tekenen van berouw gegeven hebben, moeten van de kerkelijke uitvaart uitgesloten worden:
[...]
2. zij die crematie van het eigen lichaam gekozen hebben om redenen die strijdig zijn met het christelijk geloof;
3. andere manifeste zondaars, aan wie de kerkelijke uitvaart niet toegestaan kan worden zonder publieke ergernis van de gelovigen.
§ 2 Als zich enige twijfel voordoet, dient men de plaatselijke Ordinaris te raadplegen en zich te houden aan zijn beslissing.

Zelfgekozen euthanasie is - zoals Van het Reve volmondig erkent - een vorm van zelfmoord, en dat is - indien de beslissing vrij en bewust genomen is (dus afgezien van psychologische schulduitsluitingsgronden) - in het Christendom een zeer zware zonde. Het leven - ook dat van jou - is door God gegeven en daar mag je niet aankomen. Als de euthanasie bekend ("manifest") is, zal in elk geval geen kerkelijke begrafenis gegeven kunnen worden (om die reden weigerde kardinaal Ruini in 2006 de begrafenis aan de Italiaanse dichter Piergiorgio Welby).

Maar het 'Liempdse geval' is complexer: het Brabants Dagblad meldt: "Omdat er sprake was van ondraaglijk lijden, werd door de familie uiteindelijk voor euthanasie gekozen". Als de euthanasie niet door de man zelf, maar door zijn familie besloten is, gaat het niet meer om zelfmoord, maar gewoon om "het doden van mensen" - dat, zoals Wim de Bie al heel lang waarschuwt, de afgelopen jaren steeds gemakkelijker is geworden. De Kerk blijft hierover zeggen:

Wat de motieven en de aangewende middelen ook mogen zijn, directe euthanasie bestaat erin een einde te maken aan het leven van gehandicapten, zieken of stervenden. Deze is moreel onaanvaardbaar.
Zo is een handeling die of een verzuim dat - in zichzelf of qua intentie - de dood bewerkt teneinde de pijn weg te nemen, een moord die ernstig in strijd is met de waardigheid van de menselijke persoon en met de eerbied voor de levende God als zijn Schepper. De beoordelingsfout die men te goeder trouw begaan kan hebben, verandert niets aan de aard van deze moorddadige ingreep, die steeds veroordeeld en uitgesloten moet worden (Catechismus van de Katholieke Kerk, n. 2277).

Als de man het zelf niet gewild heeft, en de familie "euthanasie met hem bedreven" heeft, dan is er geen sprake van zelfmoord, en kon de man natuurlijk gewoon begraven worden. Wellicht was het om deze reden - duidelijkheid hierover - dat hij uiteindelijk door een andere pastoor toch begraven is.

En dan klinkt er een stem in mijn hoofd, en die zegt: "Hier klopt iets niet"...