Uit 'Het risico van de opvoeding' (2)

Met ‘traditie’ bedoelen we dat oorspronkelijke gegeven, met die hele structuur aan waarden en betekenissen, waarin een kind geboren wordt.
De eerste richtlijn voor de opvoeding van een tiener bestaat in het trouw blijven aan deze ‘traditie’.
Deze traditie heeft voor de jongere de functie van een soort verklarende hypothese voor de werkelijkheid. Geen ontdekking, geen nieuwe stap, geen door de persoon gerealiseerd contact met de werkelijkheid is mogelijk zonder een bepaald idee van een mogelijke betekenis, een idee, meer of minder bewust overdacht, maar aanwezig en werkzaam. Want het is de werkhypothese die je zekerheid geeft omtrent de zinvolheid van wat je gaat ondernemen. Zonder werkhypothese ga je niets bewegen of veroveren. Dat bewonderenswaardige uitbarsten van ontdekkingen, dat bewonderenswaardige elkaar opvolgen van stappen en die keten van contacten die de ontwikkeling, de opvoeding van een wezen, dus zijn ‘binnengeleid worden in de werkelijkheid als geheel’ bepalen, kan niet gebeuren zonder een idee van een betekenis, die zich aan het individu in vorming als voldoende stevig, intens en zeker voordoet. De natuur zelf eist dat, met een volmaakte analogie op al haar terreinen. Een dergelijke ‘hypothese’ te formuleren is eigen aan het genie; ze voor te houden aan de leerlingen behoort tot de menselijkheid van de leermeester; ze trouw te volgen, als een licht voor het avontuur van de eigen weg, is de eerste intelligentie van de leerling. Het genie is getuige van een wereldbeeld en houdt dus altijd een levenshypothese voor. Alleen waar opvoeding zo begrepen wordt, valt de komst van een genie in goede aarde en wordt het genie leermeester. Alleen een tijdperk van leerlingen kan een tijdperk van genieën voortbrengen, want alleen in wie eerst heeft leren luisteren en begrijpen groeit een persoonlijke rijpheid die hem vervolgens in staat stelt te beoordelen en aan te pakken – en eventueel te verlaten wat hem grootgebracht heeft.

Luigi Giussani, ‘Het risico van de opvoeding’, Stichting Levende Mens, Leiden 2011, ISBN 9789081695015, blz. 10-11.

Bestel het boek HIER voor 11,49 + verzendkosten.