Het wrede lot van de zeehondjes in Canada en het gelijk van mgr. Mutsaerts (volgens een agnostische ex-buurman van de familie)

Interessant artikel in Het Financieele Dagblad van 31 december door Anton Zijderveld (emeritus hoogleraar sociologie in Rotterdam, tot 2009 prominent lid en partij-ideoloog van het CDA):

Het gelijk van Mutsaerts

Moderne katholieken verzetten zich tegen de paus, het celibaat en de transsubstantiatieleer en moeten dus protestant worden.

Strikt genomen heb ik geen recht van spreken, maar soms kan een buitenstaander zaken beter beoordelen dan mensen die er vanwege afkomst en opvoeding directer bij betrokken zijn. Ik ben als het om kerk en geloof gaat een buitenstaander maar reageer met sympathie op de uitlatingen en acties van de hulpbisschop Rob Mutsaerts uit ’s-Hertogenbosch.

Voor alle duidelijkheid: ik kom uit een protestants nest, studeerde in Utrecht theologie, maar ben mede door deze studie van de toenmalige Nederlandse Hervormde Kerk vervreemd geraakt en agnost geworden. Een agnost is, anders dan een atheïst die doorgaans behoorlijk fanatiek antigodsdienstig en antikerkelijk is, een eeuwige twijfelaar die wel zou willen geloven maar het niet kan omdat zijn kennis hem in de weg staat.

Het toeval wil dat ik van 1971 tot 1975 in Tilburg de naaste buurman was van de familie Mutsaerts — een traditioneel katholiek gezin dat echter geenszins wereldvreemd was. Zo was de moeder van Rob Mutsaerts een fanatieke supporter van Willem II. Bij wedstrijden buiten Tilburg ging ze altijd met de fans mee in de bus en bij thuiswedstrijden zat ze op de tribune van het Willem II-stadion. Rob groeide toen op als puber, ging daarna rechten studeren en sloot dat als doctorandus af. Daarna werd hij evenals zijn broer Ed priester. Ik had daar altijd respect voor. Hoewel de zeer vrome familie Mutsaerts wist dat we niet kerkelijk waren, werden onze twee dochters gevraagd als bruidsmeisjes bij het huwelijk van hun enige dochter Nietje. Nogmaals, Rob komt uit een orthodox katholiek gezin, maar groeide niet wereldvreemd op.

Mijn vrouw die in een katholiek gezin in Wenen opgroeide, was geschokt toen ze eens in een katholieke kerkdienst waar moest nemen hoe de koster in spijkerbroek en zijn vrouw in vrijetijdskleding de hostie uitdeelden, terwijl iemand voor het altaar op een gitaar zat te tokkelen. De preek van de priester bestond uit een typisch jarenzeventigpraatje over honger in de derde wereld en het wrede lot van de zeehondjes in Canada. De Bijbelverhalen en het Goede Nieuws (het evangelie) had hij er niet meer bij nodig. Mutsaerts noemt dit in een interview ‘kerkje spelen’ en zag het als een aanfluiting van wat eens de heilige mis was. Daar heeft hij volgens mij volledig gelijk in.

Kerkhistorisch gezien kunnen de paus in Rome en de hele hiërarchie onder hem drie dingen onmogelijk in de katholieke kerk toelaten, omdat anders vier eeuwen later de reformatie van Luther en Calvijn alsnog gewonnen heeft. Het zijn de drie centrale zaken die de reformatie overboord heeft gezet: het primaat van de bisschop van Rome — de paus als onbetwist leider van de kerk; het celibaat — de ongedeelde, kerkelijke toewijding van de priesters; en de transsubstantiatieleer — de verandering van ouwel en wijn in het vlees en bloed van Christus tijdens de mis. Zogenaamd moderne katholieken verzetten zich tegen deze drie en zouden als ze consequent zijn protestant moeten worden. Hun staat dan een ware supermarkt aan kerken en kerkjes ter beschikking. Het voordeel en de sterkte van de kerk van Rome zijn nu juist haar eenheid.

Mutsaerts is glashelder: hij beseft dat in ons land een orthodoxe katholieke kerk klein zal zijn, maar hij weet ook dat dit eerlijker, authentieker is dan het kerkje spelen van hen die de kerk willen ‘verprotestantiseren’.

Anton C. Zijderveld is emeritus hoogleraar sociologie.