dinsdag 10 januari 2012

Zodat je nog niks weet

Opmerkelijk commentaar van Gertjan van Schoonhoven in Elsevier (papieren editie, nr. 52, p. 17-18):
Vol op het orgel

Commissie-Deetman had wel terughoudender mogen zijn over misbruik in katholieke kerk

Het werk van de commissie-Deetman heeft twee dikke boeken opgeleverd, maar of het non-fictie is of fictie, is nog niet zo eenvoudig te zeggen. Dat er in de katholieke kerk tussen 1945 en 2010 de nodige zedendelicten met minderjarigen waren, lijkt wel zeker. Maar op welke schaal precies, hoe ernstig precies en of het binnen de katholieke kerk nou echt zo heel veel verschrikkelijker was dan elders in de samenleving, dat is - De Dikke Deetman ten spijt - nog steeds onduidelijk.
Dat ligt niet helemaal aan de protestantse CDA-politicus. De beste vorm van waarheidsvinding is nog altijd die van een justitieel onderzoek, gevolgd door een rechtszaak. Dat is bij een kwestie die 65 jaar beslaat, lastig. Als je al verdachten kunt vinden die nog leven, dan zijn hun eventuele misdrijven verjaard. En hoe betrouwbaar zijn de herinneringen van de vermeende slachtoffers? Deze serieuze beperkingen had de commissie terughoudend moeten maken. Dat is niet gebeurd. Ze gaat vol op het orgel; haar conclusie dat de katholieke kerk in Nederland verantwoordelijk is voor 'circa 10.000 tot 20.000 gevallen' van seksueel misbruik van minderjarigen, ging de hele wereld over.
Wat je daarbij niet leest, is dat deze aantallen volstrekt virtueel zijn. Ze zijn een schatting, gebaseerd op een enquête onder ruim 34.000 Nederlanders van 40-plus. Alsof een enquête - zeker na alle ophef - als instrument voor waarheidsvinding al niet onbetrouwbaar genoeg is, gooit de commissie-Deetman ook nog eens - tegen haar eigen belofte in - alle mogelijke vergrijpen op één hoop: licht én zwaar. Zodat je nog niks weet. Relativeren doet het rapport tegelijk ook: zo staat er dat katholieke instellingen niet erger waren dan niet-katholieke instellingen.
Het rapport van de commissie-Deetman is in alles glibberige politiek. Het komt tegemoet aan de vermeende slachtoffers die willen horen dat het allemaal heel erg was. Voor de opdrachtgever, de katholieke kerk, is het fijn dat ze niet alleen in het strafbankje zit. De buitenstaander die na twee jaar speculeren wil weten hoe het zit, die trekt aan het kortste eind.
Vergelijk ook ons N.a.v. de onderzoeksaanbeveling van Deetman van mei 2010.

4 opmerkingen:

  1. Nog niet zolang geleden vertelde een wetenschapper dat hele bossen zouden afsterven door zure regen. Probleem is natuurlijk dat statistiek de nodige valstrikken in zich kan bergen. Daar moet een wetenschapper wel degelijk rekening mee houden. Hoe hij het precies gedaan heeft weet ik op dit moment niet, maar hij kreeg wel de kritiek over zich heen dat hij "hele bossen" liet "afsterven", althans via de methode van de statistiek dan. We weten inmiddels dat de zure regen geen bossen heeft laten afsterven. Deze theorie was dus gewoon fout. Dat wil overigens niet zeggen dat statistiek en mathematische statistiek niet betrouwbaar kunnen zijn of toegepast kunnen worden. Dat zijn ze wel, mits je maar de onzekerheden erbij vermeldt en mits je maar het onderzoek op een kundige manier uitvoert (dus niet rommelt).

    Maar kan een steekproef gehouden onder een selecte groep wel representatief genoemd worden? Het antwoord is natuurlijk nee. Men dient er altijd voor te waken dat de doelgroep die men onderzoekt inderdaad onderzocht mag worden in de steekproef. Een voorbeeld: in de jaren 50 van de vorige eeuw werd via een telefonische enquête naar het politiek stemgedrag gevraagd. Hoewel de de leden van de groep aselect waren gekozen via een telefoonboek, was de doelgroep zeker niet aselect genoeg. Immers, in die jaren waren het bepaalde inkomens-gerelateerde groepen (en dus gerelateerd aan de politieke voorkeur) die over een telefoon beschikten. Het zal duidelijk zijn dat de uitkomst van deze steekproef een totaal vertekend beeld gaf over het werkelijke stemgedrag. En dit is niet het enige voorbeeld waarbij de onderzoeker de fout in kan gaan als hij mathematische statistiek en steekproeven gaat gebruiken.

    Zeker na alle ophef en antikerkelijke berichtgevingen de afgelopen decennia's is het logisch dat je geen betrouwbare steekproef kunt nemen van 34.000 personen die ook nog eens allen maar 40+ zijn. Je laat immers een grote groep van leeftijden in je onderzoek weg. Ook is niet duidelijk of de vraagstelling zo gesteld is geweest dat er sprake was van een beïnvloeding van de geënquêteerde personen. Vooral het eerste vind ik zorgelijk, namelijk, dat je geen goede steekproef kunt nemen, waarbij er 34.000 personen worden ondervraagd, die sowieso een negatief kerkbeeld zullen hebben opgebouwd de afgelopen jaren. Dat dit voorkomt blijkt wel uit de veelal negatieve reacties van brievenschrijvers in de plaatselijk krant als een kerkelijk media-item de boventoon voert.

    De "spookbossen" affaire met zure regen lijkt nu een gevolg te krijgen via de "spook-slachtoffers" in de rk-kerk. Want als er zoveel misbruikslachtoffers zijn...waar zijn ze dan? En willen die slachtoffers even met bewijzen naar voren treden? Ik bedoel dus, hoe zeker zijn die cijfers van de commissie Deetman dan wel?

    Ik heb er mijn vraagtekens bij.

    Met vriendelijke groet,
    Peter.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Nog niet zolang geleden vertelde een wetenschapper dat hele bossen zouden afsterven door zure regen. Probleem is natuurlijk dat statistiek de nodige valstrikken in zich kan bergen. Daar moet een wetenschapper wel degelijk rekening mee houden. Hoe hij het precies gedaan heeft weet ik op dit moment niet, maar hij kreeg wel de kritiek over zich heen dat hij "hele bossen" liet "afsterven", althans via de methode van de statistiek dan. We weten inmiddels dat de zure regen geen bossen heeft laten afsterven. Deze theorie was dus gewoon fout. Dat wil overigens niet zeggen dat statistiek en mathematische statistiek niet betrouwbaar kunnen zijn of toegepast kunnen worden. Dat zijn ze wel, mits je maar de onzekerheden erbij vermeldt en mits je maar het onderzoek op een kundige manier uitvoert (dus niet rommelt).

    Maar kan een steekproef gehouden onder een selecte groep wel representatief genoemd worden? Het antwoord is natuurlijk nee. Men dient er altijd voor te waken dat de doelgroep die men onderzoekt inderdaad onderzocht mag worden in de steekproef. Een voorbeeld: in de jaren 50 van de vorige eeuw werd via een telefonische enquête naar het politiek stemgedrag gevraagd. Hoewel de de leden van de groep aselect waren gekozen via een telefoonboek, was de doelgroep zeker niet aselect genoeg. Immers, in die jaren waren het bepaalde inkomens-gerelateerde groepen (en dus gerelateerd aan de politieke voorkeur) die over een telefoon beschikten. Het zal duidelijk zijn dat de uitkomst van deze steekproef een totaal vertekend beeld gaf over het werkelijke stemgedrag. En dit is niet het enige voorbeeld waarbij de onderzoeker de fout in kan gaan als hij mathematische statistiek en steekproeven gaat gebruiken.

    Zeker na alle ophef en antikerkelijke berichtgevingen de afgelopen decennia's is het logisch dat je geen betrouwbare steekproef kunt nemen van 34.000 personen die ook nog eens allen maar 40+ zijn. Je laat immers een grote groep van leeftijden in je onderzoek weg. Ook is niet duidelijk of de vraagstelling zo gesteld is geweest dat er sprake was van een beïnvloeding van de geënquêteerde personen. Vooral het eerste vind ik zorgelijk, namelijk, dat je geen goede steekproef kunt nemen, waarbij er 34.000 personen worden ondervraagd, die sowieso een negatief kerkbeeld zullen hebben opgebouwd de afgelopen jaren. Dat dit voorkomt blijkt wel uit de veelal negatieve reacties van brievenschrijvers in de plaatselijk krant als een kerkelijk media-item de boventoon voert.

    De "spookbossen" affaire met zure regen lijkt nu een gevolg te krijgen via de "spook-slachtoffers" in de rk-kerk. Want als er zoveel misbruikslachtoffers zijn...waar zijn ze dan? En willen die slachtoffers even met bewijzen naar voren treden? Ik bedoel dus, hoe zeker zijn die cijfers van de commissie Deetman dan wel?

    Ik heb er mijn vraagtekens bij.

    Met vriendelijke groet,
    Peter.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Het artikel gaat over drie verschilpunten met de protestanten. Niet over dogma's. De Eucharistie moet niet een "poppenkast" zijn met allerlei pseudo-katholiek geknutsel. Dat laatste heeft juist heel veel mensen na het Tweede Vaticaans Concilie de kerk uitgejaagd.Ik ben het dus helemaal eens met de "buurman".

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Het artikel gaat over drie verschilpunten met de protestanten. Niet over dogma's. De Eucharistie moet niet een "poppenkast" zijn met allerlei pseudo-katholiek geknutsel. Dat laatste heeft juist heel veel mensen na het Tweede Vaticaans Concilie de kerk uitgejaagd.Ik ben het dus helemaal eens met de "buurman".

    BeantwoordenVerwijderen